Kindergeluk

Lieve Rolf,

Omdat het december is, de maand van blijde verwachtingen, en omdat dit wellicht onze laatste column is, wil ik het hebben over nageslacht en het al dan niet krijgen daarvan.

Als tienermeisje droomde ik van een baby als object om al mijn liefde in kwijt te kunnen. Ik had al een hondje. Het feit dat zo’n hondje kennelijk niet genoeg was om de leegte te vullen had me moeten waarschuwen dat een kindje ook geen goed idee zou zijn. Gelukkig was ik vrij verlegen en waren mijn eerste vriendjes dat ook, waardoor ik geen kans liep zwanger te worden.

Naarmate ik ouder word, wordt de kinderwens zwakker.

Momenteel is er vrijwel niets van over. Ik zou nog steeds graag al mijn liefde kwijt kunnen bij een mens of een goede zaak, maar ik denk niet dat je dat je eigen kind aan kunt doen. Deinsde ik er als tiener niet voor terug om alleen een kind op te gaan voeden, inmiddels vind ik het een absolute voorwaarde om een liefhebbende partner te hebben voor je er ook maar over denkt nog iemand op deze wereld te zetten. En het idee om voor mijn dertigste zo’n liefhebbende partner te moeten vinden geeft me zoveel druk dat ik er liever helemaal vanaf zie. Ik ben niet van plan Bridget Jones te worden. Liever word ik Clairy Polak.

Dat legt natuurlijk een hele andere druk op je. Thomas Rosenboom zei eens in een interview: ‘Als ik vier kinderen had, zou mijn ambitie om romans te schrijven ook onvermijdelijk minder verterend zijn.’ Er moet toch iets geschapen worden, iets van jezelf moet worden voortgezet om de stervensangst te bezweren. En ik vraag me dan af of kinderloosheid voor mannen een minder groot vraagstuk is, omdat het bij mannen maatschappelijk minder tegennatuurlijk wordt gevonden. Huisvrouw wordt tot op zekere hoogte als een baan gezien, huisman niet. Als je als vrouw niet van plan bent moeder te worden, dan moet al je energie naar je carrière gaan, dan moet je uit je eigen leven halen wat erin zit, volop genieten en volop presteren. Dan lijkt een kind opvoeden bijna een makkelijker opgave.

Objectief gezien geeft het niet krijgen van een kind je de vrijheid om je leven zo in te richten zoals je dat zelf wil. Niet iedereen zal die vrijheid beangstigend vinden. Wat is egocentrischer, wel of geen kind ‘nemen’? We denken al eeuwen dat de wereld spoedig zal vergaan, maar met klimaat- en kredietcrises lijkt het er nu toch echt op dat de mensheid geen lang bestaan beschoren is. De nachtmerrie is om jezelf met de kleine persoon van wie je het meeste houdt in een apocalyptisch scenario terug te vinden als dat van Van Triers Melancholia of Cormac McCarthy’s The Road. Of dat je helemaal niet in staat bent van je kind te houden, en het een vreselijke sadist wordt, zoals in We Need to Talk About Kevin. Of simpelweg dat je kind opgroeit tot depressieve werkloze. Maar is een kind niet de enige garantie tegen in volstrekte eenzaamheid achter de geraniums zitten? Wat ben jij van plan te doen, Rolf? En wat zou je mij aanraden, wanneer ik zo tegen de dertig loop?  

Lieve Emy,

Het krijgen van een kind lijkt me een van de meest uitdagende situaties waarin je als volwassene kunt verkeren. Opeens ben je niet meer alleen (met z’n tweeën), draait je leven niet meer om jou en je partner, maar om een nieuw leven, een leven dat zo goed mogelijk moet beginnen, en waar jij verantwoordelijk voor bent. Of ik dat wil? Laten we de dingen op een rijtje zetten.

Toen ik 18 was leerde ik op een Grieks eiland een meisje kennen. Zij werd in no-time dolverliefd – in ieder geval zo leek het. Dit vermoeden werd een aantal jaren later bevestigd toen ik haar eens opbelde. 

Ze klonk erg enthousiast, wilde graag afspreken en voor ik het wist zat ik met haar aan een rijkelijk met kaas bestrooide ovenschotel. Ze leek haar man te hebben gevonden en begon vol enthousiasme over de serre die ze wilde laten bouwen aan een huis waar ook een hond woonde die Bello heette (zo’n lieve witte) en waar een vleugel stond waarop ik alleen nog maar moderne klassieke muziek zou spelen. Ik werd er doodsbang van en liet haar achter met haar droom.

Het vinden van een partner is lastig. Ik heb het lang geprobeerd – en hard geprobeerd. Het was echter pas toen ik stopte met zoeken dat ik iemand vond waar ik vertrouwen in had. Je kunt je afvragen of er meer cliché tekst bestaat dan voorgaande zin, maar mijn ervaring leert dat het mogelijk is: je kunt iemand vinden bij wie je je goed voelt, je veilig waant, met wie je durft te dromen over mogelijkheden die je in je eentje niet hebt.

Voor sommige mensen lijkt het alsof het niet meer dan logisch is om zo snel mogelijk te settelen en te beginnen aan het bouwen van een warm nest. En eerlijk: ik begrijp dat wel. Zoals je aangeeft lijkt het een hele opgave om er in je eentje voor te zorgen dat je geniet en carrière maakt. De belangrijkste reden voor mensen die carrière maken lijkt mij vaak een stabiele basis, een reden om zo hard als mogelijk je best voor te doen. En is er een meer natuurlijke manier om aan je scheppingsdrang te voldoen dan door voor een kind te zorgen? Natuurlijk kun je ook zonder – het lijkt mij alleen prettiger met. Uiteindelijk lijkt mij het doel van volwassen worden het voor jezelf een veilige, warme en troostrijke omgeving creëren. En is de mogelijkheid tot het creëren van zo’n omgeving niet de grootste vrijheid die er is?

Ik raad je niets aan; ik deel mijn gedachten met je en hoop dat je er iets in vindt waar je iets aan hebt en hoop dat je een omgeving vindt waarin jij je zonder overdrijven kunt opofferen, waarin je kunt liefhebben en kunt stralen, waarin je kunt lachen en kunt huilen, waarin de leegte wordt gevuld.